MẤY CẢM NHẬN VỀ BÀI THƠ "CÔ GÁI THÁI BÌNH"

CỦA TÁC GIẢ VÂN NGA

                                                                Người viết: Ngô Nguyên Ngần 

 

                Chiếc mũ rơm trên đầu, tay ôm bó lúa vàng tươi, vai khoác khẩu súng trường, đó là tấm hình Vân Nga cô gái Thái Bình trong mùa thu hoạch thời chiến.( Hiện nay Vân Nga là hội viên CLB thơ lục bát Cầu Giấy).

                     Một nhà báo trong giây lát đã chớp được thần thái cô gái, rồi đăng tải tấm hình này trên trang họa báo. Thời chiến lượng báo chí phát hành có hạn, Vân Nga chỉ nghe thấy mà chưa nhìn thấy tấm hình của mình trên họa báo. Bẵng đi mấy chục năm sau, một người bạn lưu giữa được tấm hình đó đã chuyển lại cho chủ nhân của nó .

                   Cầm tấm hình mình trên tay, lòng rạo rực, niềm xúc động dâng trào, ký ức một thời tuổi trẻ, gian khổ mà hào hùng lại ùa về và bài thơ "Cô gái Thái Bình" đã ra đời .

                      Bài thơ 16 dòng lục bát, với bút pháp hiện thực pha chút lãng mạn, bức tranh thiếu nữ được vẽ lại bằng thơ, hiển hiện trước mắt ta. Hình ảnh một cô gái thời chiến, tươi tắn khỏe khoắn đầy nữ tính nhưng cũng pha chút oai phong lẫm liệt  của đấng nam nhi nổi bật giữa biển lúa vàng gợn sóng mênh mông.

                       Đọc thơ tôi đã bị cuốn hút bởi những câu lục bát mượt mà, giọng thơ sôi nổi, từ ngữ giàu hình ảnh, ngôn ngữ tạo hình độc đáo đầy sức gợi cảm, thế là hình ảnh bao cô gái thân quen trong thời chiến lại ùa về trong tôi .

                        Tôi không có ý định bình bài thơ này, bởi ngôn ngữ và con chữ trong bài thơ đã nói lên tất cả. Tôi chỉ muốn nêu vài cảm nhận của mình phía sau chân dung một  người con gái cũng là chân dung của cả thế hệ phụ nữ miền Bắc thời chiến đáng yêu, đáng trân trọng mà thôi .

                         Thái Bình thời chống Mỹ được vinh danh là quê hương năm tấn, địa phương dẫn đầu miền Bắc về sản xuất lương thực cung cấp cho tiền tuyến. Thành quả đó không phải ai khác mà chính là do công sức chị em phụ nữ sớm trưa mưa nắng dãi dầu làm ra.

                            " Em là cô gái Thái bình

                          Quê hương năm tấn quang vinh một thời"

                         Hình ảnh người thôn nữ tay ôm bó lúa vàng tươi, đầu đội mũ rơm, áo bà ba màu gụ sát

 người, hằn lên tấm thân thon thả thắt đáy lưng ong đầy quyến rũ. Nước da bánh mật, nước da của hương đồng gió nội, không son phấn mà vẫn tươi giòn, vẫn ngời lên vẻ đẹp tự nhiên như bông hoa nơi đồng nội ...

"Tay ôm bó lúa vàng tươi

Mũ rơm áo gụ sát người lưng thon

Dẫu rằng chẳng phấn chẳng son

Nước da bánh mật vẫn giòn sắc tươi".

                     Lớn lên giữa lúc đất nước đang chìm trong khói lửa chiến tranh, trai tráng ra nơi trận mạc. Bao nhiêu công việc đã dồn lên cả đôi vai nhỏ bé, thân hình mảnh mai tưởng chừng khó bề chịu đựng nổi

của những người con gái tuổi đời vừa mười tám, đôi mươi .Thời kỳ rực rỡ nhất của đời người con gái nhưng họ không  may mắn được lựa chọn công việc phù hợp với mình, họ đã phải thay trai đảm đương tất cả mọi công việc. Những câu hát "Thôn xóm, ruộng đồng từ ngày gái thay trai" rồi "Cô gái Thái Bình, cô gái đảm đang" lại âm vang về trong tôi. Tay cày, tay súng vừa phải đảm bảo cung cấp lương thực cho tiền tuyến, họ vừa phải sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ quê hương miền Bắc thân yêu. Trong gian khó họ vững một niềm tin, bao nhiêu bom đạn của kẻ thù giội xuống cũng không phá nổi niềm tin, niềm lạc quan trong họ. Khẩu súng trường trên vai đã góp phần cùng đồng đội nhấn chìm"Thần sấm", "Con ma" . Hai chiến lược thời ấy được chị em quán triệt sâu sắc "Vừa sản xuất, vừa chiến đấu" , "Hậu phương thi đua với tiền phương..."

" Chiến trường anh thằng giặc to

Quê hương năm tấn đầy kho lúa vàng" 

                    Chiến tranh đã lùi xa, cuộc sống đã  đổi thay, các cô gái thời nay sung sướng hơn các mẹ, các chị thời xưa rất nhiều. Họ được sống trong nhung gấm lụa là, được học hành, được lựa chọn những việc ưa thích phù hợp với khả năng, sức vóc của mình. Những tấm hình các cô gái xinh đẹp, lộng lẫy in trên các trang bìa, các trang báo ngày nay phần nào đã nói lên điều đó. Tuy vậy hình ảnh các cô gái thời nay cũng không làm mờ đi hình ảnh các cô gái thời chiến, trái lại nó càng làm tăng lên giá trị tấm hình thiếu nữ trong thời binh lửa. Chính thế hệ các mẹ, các chị là những người góp phần gieo mầm cho hạnh phúc ngọt ngào đơm hoa kết trái ngày nay. Tôi trộm nghĩ không biết bảo tàng phụ nữ có lưu giữ tấm hình này không, nếu có thì qúi biết bao. Bởi tấm hình này là sự tôn vinh, là một biểu tượng về sự cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của phụ nữ Việt Nam.

                          Cảm ơn nhà nhiếp ảnh đã chụp được tấm hình cô gái trong mùa thu hoạch thời chiến .

                           Cảm ơn bức họa bằng thơ của tác giả Nguyễn Thị Vân Nga